De 10 primaire design-principes

Design

De meesten onder ons zijn ooit al in contact gekomen met een slecht of ondermaats ontwerp. Vaak kunnen we niet onmiddellijk de vinger leggen op wat er ontbreekt of wat er “verkeerd” aan is. Maar wist je dat er enkele principes bestaan waaraan elk ontwerp zich moet houden? In werkelijkheid zijn er ruwweg een dozijn principes die elke ontwerper in gedachten moet houden bij het werken aan projecten. Daarnaast zijn er nog een twaalftal secundaire principes zoals de Gestaltwetten, typografie, kleur en framing. Vandaag leer je alles wat er te weten valt over de primaire ontwerpprincipes. Wil je graag meer weten over het secundair principe kleur? Dan heb je geluk, deze blog vertelt je over het verschil tussen CMYK en RGB.

PS. op het einde van deze blog kan je een gratis checklist downloaden, zo weet je met zekerheid dat je ontwerp aan alles designprincipes voldoet.

 

Patronen

Patronen zijn niets meer dan een herhaling van meerdere ontwerpelementen die samenwerken. Behangpatronen zijn het meest alomtegenwoordige voorbeeld van patronen waar vrijwel iedereen mee vertrouwd is.

In design kunnen patronen echter ook verwijzen naar vaste standaarden voor hoe bepaalde elementen worden ontworpen. De topnavigatie is bijvoorbeeld een ontwerppatroon waarmee de meerderheid van de internetgebruikers te maken heeft gehad.

 

Contrast

Een van de meest voorkomende klachten die ontwerpers te horen krijgen, is dat een ontwerp meer moet opvallen. Meestal bedoelt de klant dat het ontwerp meer contrast nodig heeft.

Contrast verwijst naar hoe verschillend elementen zijn in een ontwerp, vooral aangrenzende elementen. Deze verschillen zorgen ervoor dat de diverse elementen opvallen. Contrast is ook een zeer belangrijk aspect bij het maken van toegankelijke ontwerpen. Onvoldoende contrast kan met name tekstinhoud zeer moeilijk leesbaar maken, vooral voor mensen met een visuele handicap.

 

Nadruk

Nadruk heeft betrekking op de delen van een ontwerp die bedoeld zijn om op te vallen. In de meeste gevallen betekent dit de belangrijkste informatie die het ontwerp moet overbrengen.

Nadruk kan ook worden gebruikt om de impact van bepaalde informatie te verminderen. Dit is het duidelijkst in gevallen waar "kleine lettertjes" worden gebruikt voor aanvullende informatie in een ontwerp. Kleine typografie onderaan een pagina heeft veel minder gewicht dan bijna al het andere in een ontwerp, en wordt daarom minder benadrukt.

 

Balans

Elk element van een ontwerp - typografie, kleuren, beelden, vormen, patronen, enzovoort - draagt een visueel gewicht. Sommige elementen zijn zwaar en trekken de aandacht, terwijl andere elementen lichter zijn. De manier waarop deze elementen worden geplaatst, is van belang om een gevoel van evenwicht te creëren.

Er zijn twee basistypen evenwicht: symmetrisch en asymmetrisch. Bij symmetrische ontwerpen worden elementen van gelijk gewicht aan weerszijden van een denkbeeldige middellijn geplaatst. Asymmetrisch evenwicht gebruikt elementen van verschillend gewicht, vaak geplaatst ten opzichte van een lijn die niet in het midden van het ontwerp staat.

 

Schaal

Verhouding is een van de eenvoudigste ontwerpprincipes. Simpel gezegd gaat het om de grootte van elementen in verhouding tot elkaar. Verhouding geeft aan wat belangrijk is in een ontwerp en wat niet. Grotere elementen zijn belangrijker, kleinere elementen minder.

 

Ritme

De ruimte tussen herhaalde elementen kan een gevoel van ritme creëren, vergelijkbaar met de manier waarop de ruimte tussen noten in een muziekstuk een ritme creëert. Er zijn vijf basistypes van visueel ritme die ontwerpers kunnen creëren: willekeurig, regelmatig, afwisselend, vloeiend, en progressief.

Willekeurige ritmes hebben geen waarneembaar patroon – ze zijn zoals het woord zegt, willekeurig -. Regelmatige ritmes volgen daarentegen dezelfde spatiëring tussen elk element. Wisselende ritmes volgen een vast patroon dat zich herhaalt, maar er is variatie tussen de eigenlijke elementen. Vloeiende ritmes volgen bochten en krommingen, vergelijkbaar met de manier waarop zandduinen golven. Progressieve ritmes veranderen gaandeweg, waarbij elke verandering iets toevoegt aan de vorige iteraties.

Ritmes kunnen worden gebruikt om een aantal gevoelens te creëren. Ze kunnen opwindend zijn (vooral vloeiende en progressieve ritmes) of geruststellend en consistent. Het hangt allemaal af van de manier waarop ze worden toegepast.

 

Variatie

Variatie in ontwerp wordt gebruikt om visuele belangstelling te creëren. Zonder afwisseling kan een ontwerp heel snel eentonig worden, waardoor de gebruiker zijn interesse verliest. Verscheidenheid kan op verschillende manieren gecreëerd worden, door middel van kleur, typografie, afbeeldingen, vormen en vrijwel elk ander ontwerpelement.

Belangrijk om te onthouden is dat de afwisseling de andere elementen moet versterken. Ze worden naast elkaar gebruikt om een interessanter en esthetischer resultaat te creëren.

 

Eenheid

Iedereen heeft wel eens een ontwerp gezien waarbij het leek alsof er zomaar wat elementen op werden gezet, zonder dat er rekening werd gehouden met hoe ze samenwerkten.

Eenheid verwijst naar hoe goed de elementen van een ontwerp samenwerken. Visuele elementen moeten een duidelijke relatie met elkaar hebben in een ontwerp. Eenheid helpt ook om ervoor te zorgen dat concepten worden gecommuniceerd op een duidelijke, samenhangende manier. Ontwerpen met een goede eenheid lijken ook meer georganiseerd en van hogere kwaliteit en dan ontwerpen met een slechte eenheid.

 

Hiërarchie

Hiërarchie is een ander principe van design dat rechtstreeks verband houdt met hoe goed inhoud verwerkt kan worden. Het verwijst naar het belang van de elementen binnen een ontwerp. De belangrijkste elementen (of inhoud) moeten de belangrijkste lijken te zijn.

Hiërarchie wordt het gemakkelijkst geïllustreerd door het gebruik van titels en kopjes in een ontwerp. De titel moet het belangrijkst zijn en moet daarom onmiddellijk herkenbaar zijn als het belangrijkste element. Koppen en subkoppen moeten zo worden geformatteerd dat hun belang ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de titel en de hoofdtekst duidelijk wordt.

 

Witruimte

Witruimte - ook wel negatieve ruimte genoemd - is de ruimte van een ontwerp waarin geen ontwerpelementen voorkomen.

Veel beginnende ontwerpers voelen de behoefte om elke pixel te gebruiken en zien de waarde van witruimte over het hoofd. Maar witruimte heeft enkele belangrijke doelen in een ontwerp. In de eerste plaats is witruimte belangrijk om een soort van visuele pauze te bieden. Een beeld waar te veel aan de gang is kan voor een chaotisch gevoel zorgen, witruimte zorgt ervoor dat het oog even op adem kan komen. Daarnaast kan negatieve ruimte ook helpen om specifieke inhoud of specifieke delen van een ontwerp te benadrukken.

Het kan er ook voor zorgen dat elementen van een ontwerp gemakkelijker te onderscheiden zijn. Zo is typografie beter leesbaar bij gebruik van hoofdletters en kleine letters, omdat er rond kleine letters meer negatieve ruimte is, waardoor mensen ze sneller kunnen interpreteren.

 

Wat de "basisprincipes" van design nu exact zijn, is al jaren een discussiepunt. Maar het begrijpen en implementeren van de hierboven beschreven principes is van vitaal belang voor het succes van elk ontwerp. Kan je ze moeilijk zelf implementeren? Geen probleem, onze ontwerpers staan voor je klaar.

Drop your question (s) here: